اگر از طرفداران سینمای کمدی و آثار هنرمندانی چون چارلی چاپلین، باستر کیتون، برادران مارکس و مانتی پایتون هستید، با معرفی بهترین فیلم های کمدی تاریخ سینما همراه ما باشید.
طنز یا کمدی تعریف بسیار سادهای دارد. هر اثر هنری که موجب شادی مخاطب شود و او را به خنده بیاندازد در ردیف آثار طنزآمیز جای میگیرد؛ اما در دنیای سینما خلق فیلمی که واقعا بیننده را بخنداند و در عین حال حاوی مفهومی قوی و منسجم باشد اصلا کار راحتی نیست. از همین رو شمار بسیاری از فیلمهای کمدی که هر سال در سینماهای جهان اکران میشوند خیلی سطحی از آب درمیآیند و معمولا در گیشه شکست میخورند. اینگونه فیلمها مخاطبان کمسن و سال و سینماروهای غیرحرفهای را هدف میگیرند و همه همتشان را به کار میبندند تا «مسخرهبازی» بازیگران خود را به همراه دیالوگهای سخیف و مبتذل، به بهترین شکل ممکن به بیننده قالب کنند.
در مقابل این آثار، فیلمهایی هستند که نهتنها بهعنوان یک کمدی ممتاز در خنداندن مخاطب موفق عمل میکنند، بلکه از دیدگاه ساختار و محتوا در عالیترین سطح سینما طبقهبندی میشوند. در این مقاله نیز قصد داریم به بهترین فیلم های کمدی تاریخ سینما اشاره کنیم و با آنها بیشتر آشنا شویم، اما ابتدا بد نیست مختصری از تاریخچه ژانر کمدی را بازگو کنیم.
سابقه ژانر کمدی به سالهای ابتدایی پیدایش سینما بازمیگردد. از آنجا که مردم آن زمانه علاقه زیادی به تئاتر و نمایشهای خندهدار داشتند، فیلمسازان اولیه به ساخت فیلمهایی با مضمون طنز روی آوردند. کمدیهای این دوران بیش از هر چیز به واسطه بازیگرانشان هویت پیدا میکردند و درواقع این بازیگران اصلی بودند که با خلق یک شخصیت کمیک و تکرار آن در فیلمهای متعدد، حتی از خود فیلمها نیز معروفتر میشدند. برای مثال “مکس لیندر” فرانسوی که او را بهعنوان نخستین کمدین بزرگ تاریخ سینما میشناسند، در بسیاری از فیلمهای خود در نقش مرد شیکپوشی ظاهر میشد که مرتبا بدشانسی میآورد و با همین شخصیت نیز به محبوبیت زیادی نزد عامه مردم دست یافت.
اگرچه پایهگذاری سینمای کمدی را میتوان به لیندر نسبت داد، اما کمدی صامت شکوفاییاش در امریکا را مدیون مک سنت است. وی در آثارش نوع خاصی از فیلم کمدی را ابداع کرد که بعدها به «اسلپ استیک» یا همان «بزن و بکوب» شهرت یافت و به وسیله هنرمندانی چون چارلی چاپلین، باستر کیتون و هارولد لوید به اوج پختگی و کمال رسید. مشخصه بارز کمدیهای بزن و بکوب، شلوغکاری و استفاده از قابلیتهای بدنی بازیگران برای خلق صحنههای شاد بود، اما با ورود صدا به سینما اوضاع تا حد زیادی تغییر کرد؛ حالا علاوهبر شوخیهای فیزیکی و دیداری، دیالوگهای خندهدار و طعنهآمیز هم در فیلمهای کمدی به وفور استفاده میشدند. در این دوران هنرمندانی چون لورل و هاردی و همچنین برادران مارکس بسیار خوش درخشیدند.
پس از جنگ جهانی دوم و در دوران جنگ سرد، میل و رغبت مردم به تماشای فیلمهای کمدی به میزان قابل ملاحظهای کاهش یافت. از طرف دیگر عدم ظهور ستارگان بزرگ در این عرصه باعث شد تا سینمای کمدی به تدریج وارد دوره رکود شود. همین مسئله درنهایت منجر به پیدایش شکل تازهای از فیلمهای کمدی شد که بیشتر تلخ بودند تا خندهآور و به «کمدی سیاه» معروف شدند. فیلمسازانی چون استنلی کوبریک و وودی آلن جزء پبشتازان این سبک بودند.
با اینکه اکنون ژانر کمدی از روزهای طلاییاش دور شده و بازیگر-محوری (که یکی از خصوصیات حیاتیاش است) را تا حد زیادی به فراموشی سپرده، اما هنوز هم آثار مبتکرانه و بدیعی در این سبک ساخته میشوند. به جهت طولانی نشدن مطلب و خسته نشدن خواندن، مقاله مذکور را در 5 بخش و در فواصل زمانی مختلف ارائه خواهد شد. در ادامه میتوانید با 5 فیلم از ۲۵ تا از بهترین فیلم های کمدی تاریخ سینما آشنا شوید و آنها را بهتر بشناسید. لازم به توضیح است که این مقاله براساس فهرست وبسایت “راتن تومیتوز” نوشته شده و انتخاب فیلمها یا ترتیب نگارش آنها در فهرست، لزوما مطابق با نظر فیلم لاست یا نویسنده مطلب نیست.
1 – ساقدوش ها / Bridesmaids
کارگردان: پل فیگ
نویسندگان: کریستن ویگ، انی مامولو
بازیگران: کریستن ویگ، مایا رودولف، رز بیرن، ملیسا مککارتی، الی کمپر، وندی مکلندن کاوی
سال اکران: ۲۰۱۱
امتیازات: rottentomatoes: ۹۰٪ / imdb: ۶.۸
یکی از مهمترین فیلمهای سال ۲۰۱۱ یک کمدی عاشقانه از کارگردانی است که در ساختن طنزهای زنانه تخصص دارد. پل فیگ که آثاری چون The Heat (سال ۲۰۱۳)،Spy (سال ۲۰۱۵) و Ghostbusters(سال ۲۰۱۶) را در کارنامه دارد، با همکاری تهیهکنندهای به نام جاد اپتاو که او هم سابقه طولانی و درخشانی در کارگردانی فیلمهای کمدی داشت، Bridesmaids یا «ساقدوشها» را ساختند. داستان فیلم درباره دختری به نام «لیلیان» (با بازی مایا رودولف) است که تصمیم میگیرد از دوستش «انی» (با بازی کریستن ویگ) بخواهد تا در مراسم عروسیاش بهعنوان ساقدوش او را همراهی کند. انی در شرایط روحی خوبی به سر نمیبرد و اصلا حوصله این کارها را ندارد. لیلیان هم چهار نفر دیگر از دوستانش را بهعنوان ساقدوش انتخاب میکند. حالا انی که میبیند رقیب پیدا کرده است، برای شرکت در مراسم انگیزه میگیرد و همین موضوع باعث بهوجود آمدن رقابت خندهداری میان ساقدوشها میشود. کریستن ویگ علاوهبر بازی در فیلم Bridesmaids برای نوشتن فیلمنامه این اثر با انی مامولو همکاری کرده است. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که ملیسا مککارتی، بازیگر مورد علاقه پل فیگ هم در نقش یکی از ساقدوشها در این فیلم حضور دارد.
2 – فرانکنشتاین جوان / Young Frankenstein
کارگردان: مل بروکس
نویسندگان: مل بروکس، جین وایلدر
بازیگران: جین وایلدر، مادلین کان، مارتی فلدمن
سال اکران: ۱۹۷۴
امتیازات: rottentomatoes: ۹۳٪ / imdb: ۸
مل بروکس بزرگ با دو فیلم معروفش در فهرست ما حضور دارد که اولی همین Young Frankenstein یا «فرانکنشتاین جوان» است. مل بروکس همیشه به خاطر نوع خاص کمدی و همچنین حرفهای تازهای که در فیلمهایش میزند مورد تقدیر قرار گرفته است. حتی عدهای او را ابداعگر سبک جدیدی در فیلم های کمدی میدانند. در فیلم فرانکنشتاین جوان، بروکس با جین وایلدر بهعنوان بازیگر نقش اصلی همکاری میکند. فعالیت مشترک این دو نفر از فیلم قبلی بروکس یعنی The Producers (که جایش در فهرست ما خالی است) شروع میشود و در همین فیلم و Blazing Saddles به اوج میرسد.
فیلم Young Frankenstein که درواقع هجویهای است بر سینمای وحشت و فیلمهای قبلی که از روی رمان معروف مری شلی ساخته شدهاند، درباره یکی از نوادگان «دکتر فرانکنشتاین» معروف است که قصر او را به ارث میبرد و باعث رقم خوردن ماجراهای جالبی در آنجا میشود. فیلم Young Frankenstein به انتخاب خوانندگان مجله توتال فیلم در فهرست ۵۰ فیلم برتر کمدی تاریخ، رتبه ۲۸ را کسب کرده است. در چهلمین سالگرد اکران این فیلم، خود مل بروکس گفته بود که Young Frankenstein با اختلاف زیاد، بهترین فیلم اوست؛ اما خندهدارترین فیلمش Blazing Saddles است.
3 – شاون مرده / Shaun of the Dead
کارگردان: ادگار رایت
نویسندگان: سایمون پگ، ادگار رایت
بازیگران: سایمون پگ، نیک فراست، کیت اشفیلد
سال اکران: ۲۰۰۴
امتیازات: rottentomatoes: ۹۲٪ / imdb: ۷.۹
Shaun of the Dead یا «شاون مرده» یک فیلم کمدی-ترسناک است که اصلا ترسناک نیست و در عوض آنقدر خندهدار است که میتوان آن را بهترین کمدی سال ۲۰۰۴ نامید. زمانیکه ادگار رایت و سایمون پگ زامبیها را دستمایه نگارش یک فیلمنامه طنز قرار دادند، احتمالا خودشان هم فکر نمیکردند که نتیجه کارشان تا این حد موفقیتآمیز باشد و مورد توجه قرار بگیرد. شاون مرده درواقع یک نقیضه از ژانر ترسناک است، اما برخلاف اکثر فیلمهای این چنینی که به لودگی کشیده میشوند، وقار خود را حفظ کرده و از ابتذال میگریزد.
فیلم Shaun of the Dead داستان زندگی کسالتبار «شاون» ۲۹ ساله را روایت میکند. «لیز»، نامزدش وی را ترک کرده و مادرش با مردی ازدواج کرده که شاون چشم دیدن او را ندارد. اما بحران واقعی در زندگی شاون زمانی آغاز میشود که زامبیها از گور برمیخیزند و او با کمک دوست قدیمیاش «اِد» باید برای نجات مادرش و لیز تلاش کند.
4 – سلاح عریان: از پرونده های واحد پلیس / The Naked Gun: From the Files of Police Squad
کارگردان: دیوید زاکر
نویسندگان: دیوید زاکر، جری زاکر، جیم آبراهامز، پت پرافت
بازیگران: لزلی نیلسن، پریسیلا پرسلی، او. جی. سیمپسون
سال اکران: ۱۹۸۸
امتیازات: rottentomatoes: ۸۷٪ / imdb: ۷.۶
جیم آبراهامز به همراه دو برادر به نامهای جری و دیوید زاکر، سه دوست قدیمی هستند که در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی آثار بزرگی را در ژانر کمدی بزن و بکوب (Slapstick) خلق کردهاند. سرآمد این آثار نیز فیلم کمدی Airplane است که در رتبه دوم این فهرست هم قرار دارد. این سه نفر در سال ۱۹۸۲ یک سریال تلویزیونی طنز در هجو آثار جنایی و کاراگاهی به نام Police Squad ساختند که در آن لزلی نیلسن، نقش یک مامور پلیس دست و پا چلفتی به نام «فرانک دربین» را بازی میکرد. این سریال ۶ اپیزود بیشتر دوام نیاورد، اما باعث بهوجود آمدن یک سهگانه سینمایی موفق شد. اولین فیلم این سهگانه در سال ۱۹۸۸ و با نام The Naked Gun: From the Files of Police Squad اکران شد و یکی از موفقترین کمدیهای دهه ۸۰ میلادی لقب گرفت.
عوامل فیلم The Naked Gun همان کسانی بودند که در ساخت سریال Police Squad هم نقش داشتند. داستان درباره نجات ملکه الیزابت بهوسیله ستوان فرانک دربین بود و شوخیهای اغراقآمیز تصویری و کلامی، بهخوبی در فیلم اجرا شده بودند.
5 – برادران بلوز / The Blues Brothers
کارگردان: جان لندیس
نویسندگان: جان لندیس، دن آیکروید
بازیگران: جان بلوشی، دن آیکروید، کب کلووی
سال اکران: ۱۹۸۰
امتیازات: rottentomatoes: ۸۴٪ / imdb: ۷.۹
جان لندیس کارگردانی است که سه فیلم از او در این فهرست حضور دارند. The Blues Brothers یک کمدی موزیکال از این کارگردان امریکایی است که در سال ۱۹۸۰ اکران شد. در این فیلم جان بلوشی و دن آیکروید، در نقش دو دوست صمیمی به نامهای «جولیت جیک» و «الوود بلوز» بازی میکنند. داستان از این قرار است که جیک و الوود پس از آزادی از زندان تصمیم میگیرند تا ماموریتی جدید را برای رضای خدا انجام دهند و مانع از تعطیلی یک پرورشگاه کاتولیک شوند. برای این کار آنها باید گروه موسیقی R&B قدیمی خودشان را دوباره راه بیاندازند و ازطریق اجراهای زنده، ۵ هزار دلار به دست آورند تا بتوانند مالیات پرورشگاه را پرداخت کنند؛ اما در این راه یک زن مرموز، نئو نازیها، سایر گروههای موسیقی و حتی پلیس مانع آنها میشوند.
جالب است بدانید که شخصیتهای جیک و الوود ابتدا در اجراهای برنامه تلویزیونی Saturday Night Live بهوسیله بلوشی و آیکروید خلق شدند. اسم The Blues Brothers یا «برادران بلوز» نیز اولینبار بهوسیله هاوارد شور (آهنگسار معروف مجموعه فیلمهای ارباب حلقهها) که کار آهنگسازی برنامه Saturday Night Live را برعهده داشت، پیشنهاد شد.
منبع: زومجی